Renovatieverplichting voor residentiële gebouwen vanaf 2023
Vanaf 1 januari 2023 start de renovatieverplichting voor residentiële gebouwen, dus voor eengezinswoningen en appartementen.
Verplichtingen voor niet-residentiële gebouwen
Tegen 2050 moeten alle niet-residentiële gebouwen in Vlaanderen koolstofneutrale verwarming, sanitair warm water, koeling, bevochtiging en verlichting hebben. Voor niet-residentiële gebouweenheden gelden daarom deze verplichtingen: voldoen aan de renovatieverplichting binnen de 5 jaar na overdracht verplicht energieprestatiecertificaat (EPC) bij overdracht en verhuur voor grote niet-residentiële gebouweenheden komt daar in de toekomst ook een algemene EPC-plicht en minimum energielabelplicht bij.
Verplichtingen voor kleine niet-residentiële gebouwen
Kleine niet-residentiële gebouweenheden zoals de bakker of slager op de hoek, café, restaurant, B&B,… zijn gebouweenheden met een niet-residentiële bestemming. Door hun grootte of de context waarin ze zich bevinden, vertonen ze eerder gelijkenissen met woningen dan met grote niet-residentiële gebouwen. Vaak wisselt de bestemming na verkoop of verhuur, en wordt de eenheid de ene keer gebruikt als niet-residentiële eenheid (bv. kantoor) en de volgende keer als woning. Voor kleine niet-residentiële gebouwen geldt daarom een bijzonder traject, met eigen verplichtingen, gelijkaardig aan het traject voor woningen: verplicht energieprestatiecertificaat (EPC) bij overdracht en verhuur voldoen aan de renovatieverplichting binnen de 5 jaar na overdracht.
Verplichtingen voor laadpunten bij parkings
In bepaalde gevallen is het verplicht om laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen te installeren op parkeerterreinen van gebouwen. Concreet gaat het over verplichte installatie van oplaadpunten of wachtleidingen op parkeerterreinen bij gebouwen waarvoor sinds 11-3-2021 een omgevingsvergunning voor nieuwbouw of ingrijpende renovatie wordt aangevraagd.
Verplichte vermelding van EPC-informatie in advertenties
In elke advertentie of bekendmaking voor verkoop of verhuur van een woning moet onder meer de energiescore vermeld worden. Daaruit kunnen kandidaat-kopers of -huurders afleiden hoe energiezuinig hun woning is.
Geldt de renovatieverplichting ook bij de aankoop van 1 appartement binnen een gebouw met mede-eigendom?
Ja. Het renoveren tot label D of beter is een wettelijke verplichting voor elk appartement dat vanaf 2023 wordt aangekocht, ook als de andere appartementen niet van eigenaar veranderen. Voor de renovatie kunnen werken nodig zijn aan delen van het gebouw die eigendom zijn van de gemeenschap, zoals de schildelen of collectieve verwarming. Wettelijk verplichte werken kunnen beslist worden met een gewone meerderheid (50% + 1). Het weigeren van deze werken is voor de andere eigenaren geen goede zaak. Op termijn zal ook hun appartement verkocht worden en onder de renovatieverplichting vallen. Het blokkeren van de nodige energetische renovatiewerken aan de gemeenschappelijke delen doet dus de toekomstige waarde van alle appartementen in het gebouw verminderen.
Wat bij een overdracht tijdens de looptijd van de renovatieverplichting?
Tijdens de looptijd van de renovatieverplichting kan het voorkomen dat een gebouw(eenheid) wordt overgedragen in volle eigendom (schenking of verkoop), of dat een opstalrecht of erfpacht wordt overgedragen aan een derde partij of een nieuw opstalrecht of erfpacht wordt gesloten. De koper, erfpachter, opstalhouder of ontvanger van de schenking moet dan binnen de resterende termijn voldoen aan de eisen waaraan de vorige eigenaar of houder van de zakelijke rechten moest voldoen. De erfgenaam of legataris moet binnen de resterende termijn voldoen aan de eisen waaraan de erflater moest voldoen. WetgevingEnergiedecreet artikel 11.2/2.1.Het Energiebesluit bepaalt in artikel 9.3.1 §1 expliciet dat bij het vestigen of overdragen van een opstalrecht of van een erfpacht, de renovatieverplichting geldt.
Wat als er één gebouweenheid verkocht wordt?
De renovatieverplichting blijft beperkt tot de onderdelen van de gebouweenheid die overgedragen worden. Renovatiemaatregelen worden om praktische en bouwtechnische redenen echter eerder op gebouwniveau genomen dan op gebouw eenheidsniveau. Bijvoorbeeld: het plaatsen van dakisolatie of het vervangen van een collectieve verwarmingsinstallatie. Minimaal maatregelenpakket Voor het minimale maatregelenpakket betekent dit dat de gebouweenheden die niet overgedragen worden en de collectieve delen (vb. gemeenschappelijke dak delen, installaties die ook andere eenheden koelen of verwarmen) niet aan de renovatieverplichting voor niet-residentiële gebouwen moeten voldoen. Minimaal energielabel Voor het minimale energielabel betekent dat: Als een individuele eenheid die deel uitmaakt van een groter gebouw overgedragen wordt, moet die niet voldoen aan het minimale energielabel C (voor kleine niet-residentiële gebouwen) of het minimumaandeel hernieuwbare energie van 5% (voor grote niet-residentiële gebouwen).Eenheden die samen een volledig niet-residentieel gebouw vormen én in totaliteit overgedragen worden, moeten aan het minimale energielabel of het minimale aandeel hernieuwbare energie voldoen.
Wat bij fusie of opslorping?
Zowel bij fusie als bij opslorping is de renovatieverplichting niet van toepassing. Als het gaat om een ‘fusie’ of ‘opslorping’ zoals bedoeld in het Wetboek voor Vennootschappen en Verenigingen (WVV), moet niet voldaan worden aan de renovatieverplichting. Dat geldt zowel voor ‘een fusie door overneming’ als voor ‘een fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap/rechtspersoon. Bij de beide overdrachtsvormen wordt namelijk het volledige vermogen van een vennootschap/rechtspersoon ingebracht in een andere of nieuwe vennootschap/rechtspersoon. Daarbij verdwijnt de overdragende vennootschap/rechtspersoon en neemt de verkrijgende vennootschap/rechtspersoon de rechten en plichten over. De overdragende vennootschap/rechtspersoon gaat als het ware op in de verkrijgende vennootschap/rechtspersoon. Volgens het Energiedecreet en Energiebesluit is de renovatieverplichting daarvoor niet van toepassing. Meer daarover in de omzendbrief OMG/VEKA 2021/1 over fusie en opslorping.
Wat bij een (partiële) splitsing?
Bij een splitsing moet men niet aan de renovatieverplichting voldoen. De splitsing kan volgens het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) diverse vormen aannemen: er kan sprake zijn van een splitsing door overneming, een splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen/rechtspersonen, een gemengde splitsing of een partiële splitsing. Bij zowel de splitsing door overneming, splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen/rechtspersonen als de gemengde splitsing wordt de overdragende vennootschap/vereniging ontbonden en neemt (één van) de verkrijgende vennootschappen/verenigingen de rechten en plichten van de gesplitste vennootschap/vereniging over. Deze overdrachtsvormen vallen niet onder de principes van het toepassingsgebied van de renovatieverplichting. Meer daarover in de omzendbrief OMG/VEKA 2021/1. De ‘partiële splitsing’ wordt in het WVV gelijkgesteld aan een splitsing. Daaruit volgt dat ook de partiële splitsing niet tot het toepassingsgebied van de renovatieverplichting behoort.
Wat bij een beschermd monument?
Een woongebouw dat een beschermd monument is dat deel uitmaakt van een beschermd cultuurhistorisch landschap, stads- of dorpsgezicht of voorkomt op de inventaris van bouwkundig erfgoed, is vrijgesteld van de renovatieverplichting voor residentiële gebouwen.
Wat bij tijdelijke constructies?
Tijdelijke constructies, die minder dan 2 jaar in gebruik worden genomen, moeten niet voldoen aan de renovatieverplichting.
Gebouwenpas (binnenkort)
U vindt er alle beschikbare attesten en relevante informatie over het gebouw, zoals attesten, gebouw-, grond-, en omgeving gebonden informatie en premies waarover de overheid beschikt. Zo hebt u als eigenaar minder papierwerk en meer duidelijkheid over de kwaliteit en zuinigheid van het gebouw, en boekt u tijdwinst. Bij de start zal de gebouwenpas de volgende informatie aanbieden: data en attesten: bodeminformatie en het bodematteststedenbouwkundige en digitale bouwvergunning asbestattest watervoorziening, keuring binnenwaterinstallatie en privéwaterkeuring Gas Certificaat het energieprestatiecertificaat (EPC)EPB-aangifte gegevens over uw meters voor elektriciteit en/of gas en uw reëel energieverbruik informatie over de renovatieverplichtingisolatiegegevensdetails van uw installaties (verwarming, sanitair warm water, koeling, ventilatie en aangemelde zonnepanelen) informatie over riolering overstromingsgevoeligheid van de omgeving waar uw gebouw of perceel ligt periodieke keuringsattesten van de CV-installatierelevante omgeving kaarten. De gebouwenpas zal in fases worden gelanceerd en elk jaar met bijkomende informatie of functionaliteiten worden uitgebreid. In de toekomst zal de gebouwenpas ook meer data ontsluiten, mogelijk rond duurzaamheid, energieverbruik, toegankelijkheid, aanwezige infrastructuur, mobiliteit, circulair materiaalgebruik,… . Mogelijk komt er ook een differentiatie in aangeboden informatie afhankelijk van het type gebouw (onderwijs, sport, zorg, handel, …)Anders dan voor woningen, zal een gebouwenpas - afhankelijk van het eigenaarschap - zowel op niveau van het gebouw als op niveau van eenheden binnen het gebouw geraadpleegd kunnen worden. Op eigen initiatief kan een eigenaar zijn gebouwen dan clusteren tot logische groepen. . Welke gebouwen? . Onder niet-residentiële gebouwen worden ‘niet-woongebouwen’ of utilitaire gebouwen verstaan, zoals scholen, kantoren, winkels, horeca, zorginstellingen, cultuur- en sportcentra, … .Industrie- en landbouwgebouwen vallen hier nog niet onder. . Toegang tot uw gebouwenpas . U kunt de gebouwenpas raadplegen met uw elektronische identiteitskaart (eID) of een digitale sleutel (itsme-app, beveiligingscode via mobiele app of beveiligingscode via sms).In een eerste versie van de gebouwenpas zal de eigenaar zijn paspoort kunnen delen met derden (gebouwbeheerder, architect, deskundige, …) en publiek delen. In een latere versie van de gebouwenpas zal een eigenaar met meerdere gebouwen zijn gebouwenpas in bulk kunnen delen, zodat andere actoren (zoals een gebouwbeheerder) dit paspoort kunnen beheren. . Zelf informatie toevoegen aan uw gebouwenpas . U kunt zelf bijkomende documenten, zoals attesten, plannen, onderhoudsdocumenten verslagen en bewijsstukken van uitgevoerde werken toevoegen in een digitale kluis.
Asbestattest
Verkoopt u een woning gebouwd voor het jaar 2001? Dan is een asbestattest verplicht vanaf 23 november 2022. Het asbestattest bevat informatie over asbest in de woning en toetst of de woning asbestveilig is. Bij een compromis dat ondertekend wordt voor 23 november 2022 is het dus niet verplicht om een asbestattest te hebben.
Tegen 2032 moet iedere gebouweigenaar over een asbestattest beschikken. Bij verhuur is de eigenaar die over een asbestattest beschikt, verplicht om een kopie te bezorgen aan de (nieuwe) huurders.